Ҳикоя, шеър

Қизил тош. ҳикоялар. Асрор Аллаёров.

Marta o'qildi

Қизил тош. ҳикоялар. Асрор Аллаёров.

Ширинлик олиб келишга кетаётган ота, қизил тош ва бахтли одамлар. Ўн олти ёшли қизнинг қўлида гир айланаётган думалоқ тош унга узоқ вақтдан буён тикилиб турган кўзлар ана шу азалий маънони қайта-қайта идрок этишига имкон туғдирарди. Нуриянинг маҳзун ва тантанавор кулгуси қизил тошнинг бежирим қирраларига урилганча қотиб қолди. У отаси билан илк бор бу ерга келганини яхши эслайди. Ўшанда тўққиз ёшда эди.
– Сен шу ерда ўтириб тур, мен сенга ширинлик олиб келаман, – деганди отаси.
Шундан сўнг ҳовлидаги болаларни тартибга чақираётган пешонаси бўртиб чиққан аллақандай аёл билан отаси узоқ гаплашганини кузатиб турди. Қизалоқ кун ботгунча кутди. Кейин ҳаммасини тушунди.
Нурия меҳрибонлик уйининг ҳовлисида Стендалнинг қалин жилдли китобларидан бирини ўқиркан, беихтиёр қўлидаги тош унинг ичига юмалаб тушиб кетди. Қизалоқ ҳозиргина ўзини ҳайратга солган ёрқин бир фикрни таҳлил этиш мақсадида бироз тин олишга қарор қилдию тошни кафтига қўйди. Гир айланаётган тош энг кичик бармоғининг бошланиш ерига келиб тўхтади. У кафтидаги чизиқларни диққат билан кузатар экан, Стендал қаҳрамони томонидан айтилган ғоят қизиқарли фикрни эсдан чиқарди. Ногоҳ тошнинг кафтдаги охирги чизиққа туташган нуқтасида сирли аланга учқунларини кўрди. Қизалоқ умри бино бўлиб бунақа кучли алангага дуч келмаганди. У миясига урилган дастлабки фикрдан сесканиб кетди. Унинг наздида бу чинакамига даҳшат эди.
Нурия дарвозадан ташқарига чиқди ва тўғри кўча бўйлаб кета бошлади. Кўча тугар-тугамасдан у чап томонга кетган бир кичик йўлни кўрди. Кафтига қаради ва худди шундай кичик чизиқни кўрди. У биринчи чизиққа келиб туташганди. Бу йўл бошқа бир кўчага олиб ўтиши лозим эди. Шундай бўлди ҳам. Кейин у тўғрига юрди. Бироқ кўп ўтмай ушбу кўчага туташган бутунлай бошқа бир йирик кўчага дуч келди. У яна кафтига қаради. Ҳаммаси чизилганидек давом этарди. Нурия ўйлаб ўтирмасдан туташ кўча бўйлаб кета бошлади. Унинг кўнглида пайдо бўлган ишонч ҳозир содир бўлиши мумкин бўлган аллақандай буюк ўзгаришни олдиндан башорат қиларди. Бундай башоратлар одатда тўғри чиқади ва инсон ҳаётида кутилмаган янгиликларни вужудга келтиради. Нурия кўчанинг охирига етиб келганида яна икки томонга кетган йўлни кўрди. Шу ерда тўхтади. Унинг қалби фақат тўғрига юришни амр этаётганди.
“Шошилиш керак, – хаёлидан ўтказарди у. – Бундай ғаройиб онларни сезмай, ҳис этмай яшаётганлар қанча…” Бу йўлнинг энг сўнгги нуқтасида улкан бир бино жойлашган экан. Кўча шу ерда тугарди. Ажабо. Ҳеч нарса ўзгармади. Ҳаммаси хомхаёл экан. Нурия лақмалиги учун ўзидан нафратлана бошлади. Бинобарин бу унинг ҳаётидаги илк янглишиши эмасди. Нурия энди ортига қайтаман деб турганида шундоққина кўчанинг ўнг ёнида суҳбатлашиб турган кишилардан бири унга қаради. У бу одамларга умуман эътибор бермаганди. Қиз ҳаяжонга туша бошлади. Унга тикилиб турган одам отаси эди. Нуриянинг кўзлари алдамаётганди.У бехосдан қўлидаги дастрўмолни тушириб юборди. Қизалоқ нима қилишни билмай жойида қотиб турарди. У ўтган сониялар ичида фикрлашга, аниқ бир қарорга келишга улгурди.
«Отам мени таниди. Аммо у мендан воз кечганига етти йилдан ошди».
Қизалоқ ўгай онаси ҳақида ҳам ўйларди. У ўтган йиллар ичида ёлғиз инсон иложсизликдан ўз истакларини хаёлан бажариши мумкинлигини ўрганган эди. Ҳозир ҳам шундай қилди. Отасини бағрига босиб, тўйиб-тўйиб ҳидлади. Унга айтмоқчи бўлиб юрган ҳамма гапларини айтди. «Мен сиздан хафа эмасман», – деди охирида. Ҳеч қандай жавоб эшитилмади. Нурия ҳар доимгидек фикрларини бир жойга жамлади. Отаси узоқдан ҳамон унга тикилиб турарди.
«Эҳтимол бу бир умр излаб яшаган, ўзим учун муҳим бўлган ўша лаҳзадир, – хаёл сурарди қиз. – Аммо мен кутганимдай бўлиб чиқмади.»
Нурия шиддат билан ортига бурилди. У тезда ўзини қўлга олди ва келган йўли бўйлаб югура бошлади. Айни пайтда қизнинг калласидаги фикрларнинг ҳеч бири отасининг ёнига боришга ундамаётганди. Аниқроғи, унинг вужудида исён кўтараётган ғазаб ва ҳаяжон бунга имкон бермасди. У қанчалик тез югургани сайин ўзини шунча енгил ҳис қиларди.
Қизнинг оёғи бир тошга урилиб йиқилди. Кимдир қўлидан тортиб ўрнидан турғизди. Бу унинг отаси эди.

 Бир ярим дақиқа.

Ғарбдан эсган шамол уйи сари келаётган аёл исини олиб келар, бу ҳид эса пешвоз чиқишга шай эркакка жудаям таниш, шунингдек, уйнинг шундоққина рўпарасида лойдан ясалган ўйинчоғини завқ билан ўйнаётган болакайга ҳам ниманидир эслатади.
“Барибир қайтишингни билардим”, ўйларди эркак.
У аёлнинг бу ерга қачон етиб келишини ўртадаги масофани чамалаб, хаёлидан ўтказди.
“Яна бир ярим дақиқа ичида қаршимда пайдо бўлади.Табиийки, у мендан нафратини яшириб ҳам ўтирмайди. Мен албатта сиполик билан жавоб қайтараман. Ахир, ҳаммасига ўзим айбдорман. Ўтган тўрт йил кимни қандай ўзгартиргани ҳам ана шунда ойдинлашади”.
У бир қадам олдга юрди. Эркак бу ишни беихтиёр амалга оширди, бор-йўқ журъати шунга етди, холос. Дарвоқе, тобора яқинлашиб келаётган аёл анча йиллар илгари унинг хиёнатини кечирган хотини эди.
Эркакнинг танасидан отилиб чиқиши муқаррардай туюлаётган азоблар бундай пайтда ўз-ўзидан яраладиган ниманидир ўзгартира олиш истагини вужудга келтираётганди. Ҳолбуки, у ҳаётида йўл қўйган энг катта хатосидан кўп бор азият чеккан бўлса-да, ҳеч қачон ҳозиргидек қаттиқ ҳаяжонга тушмаганди. Эркак яна бир ярим дақиқадан сўнг бир-бири билан аёвсиз жангга киришадиган кўзлар ҳақида ҳам ўйларди.
Уйига яқинлаша бошлагач, аёл қадамини яна-да тезлатди. У ўзидан анча нарида турган эрининг бутун изтиробларини, гарчи унга бирор марта кўз қирини ташламаган бўлса-да, аёлларга хос сезгирлик билан пайқади. Ҳолбуки, у ўтган тўрт йил ичида бу хислатни мукаммал эгаллаган, тўғрироғи, шунга мажбур бўлганди.
Аёл эри ёнидан тез-тез ўтиб кетди ва ўзига унсиз тикилиб турган ўғлини бағрига босди. Бу ердан кетганидан буён ўтган ҳар бир дақиқада хаёлини буткул банд этган бу болакайнинг усиз улғайгани аёлга алам қилди. Аёл уйига қайтар экан, узоқ вақт ном-нишонсиз ғойиб бўлган кулгунинг илк шуълалари жуда кўп кўргуликлар аломати бўлган ажинлар орқали бу дунёдаги ҳақиқий инсон қиёфасини унинг юзида чизиб кўрсатар эди.
Бола лой қўллари билан аёлни итара бошлади. У хотирасидан бутунлай ўчиб кетган хотиннинг бағридан юлқиниб чиқаркан, отасининг ёнига югурди ва яна бепарво ўз ўйинчоғини ўйнашда давом этди…

  Асрор Аллаёров 1986 йили Қашқадарё вилояти Косон тумани Гувалак қишлоғида туғилган. Вилоятнинг «Дарё», Шарқ дунёси» газеталарида бош муҳаррирлик қилган. «Ёшлик» журналида қатор ҳикоялари эълон қилинган.
Асрорнинг «Қарор» (“A Decision”) номли ҳикоялар тўплами 2014 йилда АҚШнинг “Strategic Book Publishing and Rights Agency” нашриёти томонидан чоп этилган. «Замонавий ўзбек ҳикоялари» номли иккинчи тўплами 2015 йилда Япониянинг “BUYMA Books” нашриёти томонидан япон тилида кунчиқар юртда нашр қилинган. Яна бир ҳикоялар тўплами «Кўзгунинг қудрати» 2017 йилда Сербиянинг “Alma” нашриёти томонидан серб тилида босиб чиқарилган. Унинг ҳикоялари жаҳоннинг “Daily Observer”, “Indiana Voice” каби таниқли нашрларида босилган.
Асрор Аллаёров Ҳиндистоннинг Бангалор университетини тамомлаган.

ziyouz

- - -

< Orqaga qaytish