Хоразмга алоқадор воқеаликни ёзишдан мақсадим, хоразмда яшаган бошқа миллатлар барчаси хоразмча гапиришарди. 1970 йилларда Хоразм тили шу қадар кучли ва ҳаётий эдики, хоразмда яшайдиган руслар, корейслар, тоторлар хоразмча сўзлашарди.
Мен ўзбек адабиётига ҳеч кимга ўхшамаган, ўз овози ва ўз йўлига эга ёш қадам қўяётганига гувоҳ бўлдим. "Қўрқма" китоби муқовасига "Bestseller" деган сўз ёзилгани бежиз эмас экан. Чунки одамлар китоб ўқишдан узоқлашган бу даврда Жавлон Жовлиев асарининг учинчи нашри сотилиши ўзи бир қудрат, бир мўъжиза.
Деворда Бекжоннинг турли йилларда яратган асарлари,сўзаналар,сопол тақсимчалар орасида тизилиб турарди. Оқиш нур сочадиган шифтдаги кичик қандилни ёқиб юборди.Турли-туман портретлар осилган катта хона чороғон бўлиб ёришиб кетди.Шу билан бўёқ,ёғоч,ҳар хил ўткир хидли суюқликларнинг хидлари ҳам тарқаб кетгандай бўлди.
Гужумлидаги боғлар,бобомиз Нуржон Ботирнинг қони тўкилган жой халқ орасида муқаддас ҳисобланиб,зиёрат қилишар эди.Хоразмнинг қадимий зардўштлик давридан қолган урф-одатларга биноан оташ ўчоқларда,оташ чироқлар ёқишиб,ҳафтанинг учинчи куни бўғирсоқлар пиширишар эди
Бу йилги 2025 йилги Наврўз байрами ҳам ўтиб кетибди.Қора уй бурчагидан жой олган кичик харитада яшил,қизил,оқ,сариқ рангдаги дунё мамлакатлари акс этган.Қуёш илк бор бош кўтарадиган юрт – Япония улкан уммонлар бағрида кичик нуқталар тизимига ўхшаб кўринади.
Ферузшоҳ бу элдан олгач хавотир,
Дардга малҳам бўлган Нуржон баҳодир.6
Жоҳилни қўрқитган Нуржон қиличи,
Фирибгар аҳлининг бузилмиш тинчи!7
Қайдаки адолат бўлганда поймол,
Нуржон етиб борган от ила дарҳол!
Энди уй деразаларидан қуёш ҳам,осмон ҳам кўринмай қолди. Уй билан дунё орасида баланд девор пайдо бўлган эди.
.jpg)
- Энди сенга бир келин топсак бўлади Али.Келишган куёвга айландинг – дейди ошпаз ҳазиллашиб.
Алланелар деб минғирлайди... Али не деганини ўзи ҳам билмайди.Авваллари масжитга келган хотин-қизларни кўрганда ғалати аҳволга тушар:бадани қизиб,юраги тез урар эди.Ўзининг бу ҳолатини,не бўлганини англамас эди.
Малоҳат камсуқум ва хокисор бўлганидан бундай пайтларда унга ўрин етмай қолар,у тик турганича умрининг қайси кунларидадир ўғли билан Истанбулга учганини,катта аэропортда юрганини,юз хил ликопчаларга солинган қаҳвалти еганини,кемага миниб денгизга сайёҳат қилганини эслар эди.
Жўра қори хотини Мукаррам билан гаплашмай қўйганига йигирма йиллар бўлиб қолди.Қандай гаплашмайди шундай, Пенсилваниядаги обод уйида иккаласи икки бўлимда яшашарди.Хотинининг ётоқхонаси ошхонага яқин бўлиб,хотини ўзбек қўшниларникига чиқар,улар буларникига кирар, телефонда қизлари билан сўйлашар,бири-биридан семиз учта мушугига овқат берарди.
